450 yıllık Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü’nün restorasyonuna devam ediliyor

Büyükçekmece’de bulunan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü, İstanbul’u Avrupa’ya bağlayan tarihi ticaret yolu üzerinde yer alıyor. Tarihi köprü, Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle Mimar Sinan tarafından inşa edildi. Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566) Zigetvar Seferi’ne çıkarken ordunun, Büyükçekmece Gölü ile denizin birleştiği bu noktadan sandallarla karşıya geçerken zorlanması üzerine buraya köprü yapılmasını emretti. Ancak Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar Kuşatması’nda vefat ettiği için köprü, oğlu 2. Selim döneminde 1567’de tamamlandı. 4 ayrı bölümden ve 28 kemerden oluşan köprü için 40 bin metrekare taş kullanıldı. Osmanlı İmparatorluğu’nda baş mimarlık görevinde bulunmuş olan Mimar Sinan’ın inşa ettiği ve üzerinde imzasının yer aldığı tek eser olan Tarihi Büyükçekmece Köprüsü 26 Eylül 2019 tarihinde meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki Silivri depreminde hasar aldı. Çökme riskiyle karşı karşıya kalan tarihi köprüde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Kara Yolları Genel Müdürlüğü tarafından 2022 yılında restorasyon başlatıldı. Çalışmalarda köprüye ilk olarak demir paravanlar yerleştirilmişti. Mimar Sinan’ın “Eserlerimin içerisinde şaheserimdir” dediği ve restorasyon çalışmalarının devam ettiği köprü, havadan görüntülendi. Görüntülerde, 28 kemerin altına demir kazıkların çakıldığı görüldü.

“Bataklığın üzerine yapılması hasebiyle Mimar Sinan, ‘şaheserlerimden biri’ diye anlatıyor”

Restorasyonu devam eden Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü’nün tarihini anlatan Tarihçi Zafer Bilgi, “Kanuni Sultan Süleyman’ın yaptırdığı muhteşem köprülerden bir tanesi. Mimar Sinan’ın yaptığı Büyükçekmece Köprüsü diye bildiğimiz bir köprü. Burası 2. Selim döneminde tamamlanıyor. Kanuni Sultan Süleyman ‘Zigetvar Seferi’ne çıkıyor. Bu sefer tarihteki en son seferi diye geçiyor. Artık yaş olarak 70’in üzerindedir. Hükümdarlığında 46. yılıydı. En uzun süre tahta kalan hükümdardı. Orada Roma Dönemi’nden bataklığın üzerinde taşlarla muhkem, ufak bir köprü bulunuyor. Fatih Sultan Mehmed döneminde bu köprü kullanılıyor. Kanuni Sultan Süleyman döneminde ise bu köprünün yenilenmesi gerektiği ortaya çıkıyor. Kanuni döneminde yapımına başlanılan köprü 2. Selim döneminde tamamlandı. Yaklaşık 450 yıllık bir köprü. Burası Mimar Sinan’ın şehri Avrupa’daki ticaret yollarıyla birleştirdiği noktalardan biridir. Bugünkü manada şehre Avrupa’dan geldiğinizde gümrük noktası gibi düşünebilirsiniz. Bugün Boğaz köprüleri nasıl değerliyse, o dönemin Boğaz köprüleri olarak düşünebiliriz. Bataklığın üzerine yapılması hasebiyle Mimar Sinan ‘şaheserlerimden biri’ diye anlatıyor. 28 tane kemeri, dört bölümden sağlam bir şekilde oturtuyor. Akıma karşı, alt ayaklarını piramit şeklinde yapıyor. Akım çok olduğunda üstünden taşacak şekilde de çok korkuluklar yapmıyor. Köprünün tam orta noktasını namazgah olarak ayırıyor. İnsanlara dinlenme, seyir alanı gibi bir alan oluşturuyor. Bunlar Mimar Sinan’ın köprüde yaptığı estetik dokunuşlar. Mimar Sinan ilk kez bir eserinde Yusuf bin Abdullah diye kendini ismini yazmış. ‘Yusuf’ o dönemde mütevazılığından kendi ismi yerine kullanılmış. ‘Abdullah’ta Allah’ın bir kulu manasında yazıldı. Böyle bir imza attığı kayıtlarda geçiyor. Osmanlı’nın aslında yaptığı işi ne kadar sağlam yaptığını gösteriyor. Asırlar sonra hala insanlar üzerinden geçiyor. 450 yıllık bir yapı, onca deprem, onca sel, onca erozyona rağmen bugüne Osmanlı’nın sağlam mimari kültürüyle geliyor” ifadelerini kullandı.

“Bu köprüler sizi alıp tarihin derinliklerine ulaştırabiliyor”

Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü’nün restorasyonu hakkında konuşan Tarihçi Bilgi, “Köprünün 2022 yılında başlayan restorasyonu hala devam ediyor. Bunun bir an önce bitirilmesi ve bir an önce tarihi şahidenin hem gelecek kuşaklara kazandırılması hem de aynı sağlamlığı ve görkemi hiç bozulmadan onarılması çok önem arz ediyor. Bu aslında yalnızca bir köprü değil, Büyükçekmece Belediyesi’nin bir simgesi de değil. Bunlar aynı zamanda bizim tarihe uzandığımız köprüler. Köprü manevi anlamda da çok kıymetli. Üzerinden Mimar Sinan’ın geçtiğini düşündüğünüzde, siz de tekrar o köprünün üzerinden geçtiğinizde bu köprüler sizi alıp tarihin derinliklerine ulaştırabiliyor. Bu gözle yeni baştan hızlı bir şekilde onarılıp, restore edilip bugüne kazandırılır” dedi.